Diversiteit in de sport start met aandacht en educatie

Op 14 januari vond de eerste editie van het Symposium Diversiteit en Inclusie plaats. In totaal deden 165 deelnemers, volledig coronaproof, mee met de online sessies en workshops. Onder de deelnemers waren veel medewerkers van sportbonden, maar ook professionals van onder andere sportbedrijven en gemeenten. Een terugblik op het symposium en de lessen over diversiteit en inclusie die tijdens de sessies naar voren kwamen.

Aan de slag met onbewuste stereotypen

Meerdere interessante sprekers kregen het woord. Vanuit hun eigen expertise of persoonlijke ervaring lichtten ze diversiteit en inclusie toe, waarbij één ding snel duidelijk werd: een inclusieve sportwereld ontstaat niet binnen een paar dagen of maanden en vergt aandacht, tijd, begrip en bovenal educatie.

Wiebren Jansen, Universitair Docent bij de vakgroep Sociale en Organisatiepsychologie van de Universiteit Utrecht, is een van de gastsprekers die dit verder toelicht. Vanuit zijn expertise vertelt hij over waarom diversiteit en inclusie nou zo’n complexe thema’s zijn. Dat heeft alles te maken met stereotypen en de vooroordelen die wij als mens hebben. "We hebben een voorkeur om samen te werken met mensen die tot onze eigen sociale groep behoren en dat maakt het moeilijker om een gevoel te creëren dat echt iedereen erbij hoort.", vertelt hij tijdens het symposium.

"We staan nou eenmaal positiever tegenover mensen die op ons lijken dan tegenover mensen die bij een andere groep horen. Dit gevoel is vaak onbewust en automatisch, maar dat betekent niet dat we hiernaar hoeven te handelen. We kunnen de impact van onze eigen, onbewuste, vooroordelen doorbreken door bijvoorbeeld trainingsprogramma’s of maatregelen. Zo kunnen we verder bouwen aan een inclusieve sportomgeving."

De verantwoordelijkheid wegnemen bij de sporters

Diversiteit en inclusie is niet nieuw. Maar voor veel mensen is sporten nog niet vanzelfsprekend. Zij ervaren nog regelmatig dat zij hun eigen weg moeten vrijmaken om op een fijne manier te sporten. In de sport wordt vaak nog georganiseerd en gedacht binnen traditionele indelingen zoals leeftijd en geslacht. Maar niet iedereen past binnen deze indelingen en dit kan belemmerend werken. Zij moeten eindeloos hun verhaal vertellen en daarbij steeds dezelfde vragen beantwoorden als 'hoe wil je behandeld worden, binnen welk team wil je spelen en waar wil je je omkleden?'

In de praktijk betekent dit dat deze sporters zich vaak nog niet thuis voelen in de sport én hier actief aan herinnerd worden. "Idealiter neemt de sportwereld hier meer verantwoording in", zegt Thijs de Greeff, voormalig hockeyspeler en actief voor de Alliantie Gelijkspelen, tijdens het symposium. "Voor deze sporters zou het veel betekenen als trainers, coaches en scheidsrechters deze vragen voor eigen rekening zouden nemen en daarbij de belasting voor de sporter zelf verminderen." Een van de redenen waarom dit nog niet altijd gebeurt is, volgens De Greeff, een heersende onwetendheid. Wederom speelt dus ook hier educatie een belangrijke rol.

Aandacht voor verschil

In de workshops komen de sprekers ook vaak terug op het thema 'aandacht en educatie'. Zoals de aandacht voor een inclusieve en diverse samenstelling van een sportbestuur, clubkader of sportvereniging.

"Verschillende groepen sporters hebben verschillende behoeften en wanneer deze vertegenwoordigd worden in het bestuur, komen die behoeften ook aan het licht", aldus Peet Mercus, werkzaam bij NOC*NSF, die tijdens het symposium een van de workshops verzorgt. "Een krachtig bestuur is meestal een divers samengesteld bestuur. Maak aandacht voor verschillen, juist om het verschil te maken."

Gelukkig is er, volgens Marijke Fleuren, voorzitter van de European Hockey Federation en voorvechter van diversiteit in de sport, een groeiende aandacht binnen de sportwereld voor het onderwerp: "Ik heb het gevoel dat sportbonden, gemeenten en andere geïnteresseerden echt de behoefte hebben om te horen hoe ze diversiteit en inclusie nou gestalte kunnen geven." Ze sluit het symposium optimistisch af: "Vandaag is een belangrijk markeringsmoment. 14 januari 2021: de start van diversiteit en inclusie!"